Večnost 
Obilazeći kompleks Rimokatoličkog groblja u Novom Sadu 2021. i 2023. godine naišli smo na veličanstven nadgrobni spomenik u obliku belog obeliska čiji vrh krase latinski krst i porodični grb plemićke porodice Parčetić. To nas je navelo da malo više istražimo živote ljudi koji su sahranjeni ispod istog.
Ko su Parčetići?
Prema srpskom istoričaru Aleksandru Sandiću, rodonačelnik plemićke porodice Parčetić bio je Martin Parčetić, prvi sudija slobodnog i kraljevskog grada Sombora, a poreklo vode iz Dalmacije odakle su se doselili u Sombor. Praunuk Martina Parčetića, Feliks (Felix Parcsetich) je rođen 12. septembra 1839. godine u Subotici. Njegov otac Šandor, bio je sudski porotnik u Bačkoj, a majka Tereza Pačer. Roditelji su mu rano preminuli, pa ga je odgajio deda po majci, Ferenc Pačer, gradski većnik u Subotici. Gimnaziju je pohađao u Subotici, Baču i Pečuju.
Po želji bake i deke najpre je započeo teološke studije, ali pošto nije želeo da stupi u svešteničku službu, upisao je prava. Po završetku studija otvorio je advokatsku kancelariju u Subotici. Godine 1867. izabran je za glavnog tužioca slobodnog kraljevskog grada Subotice. Dana 15. oktobra 1870. u Subotici se oženio udovicom dr. Đerđa Sepa, Klarom Majoroš, sa kojom je dobio dva sina Lasla i Šandora.
Učešće u političkom i društvenom životu
Feliks se rano uključio u politički život. Bio je predsednik subotičkog „Deakovog kruga“ (ljudi okupljenih oko ideja Ferenca Deaka, mađarskog političara, ministra pravde i vođe liberalnog pokreta), koji se 1875. godine preobrazio u lokalnu organizaciju Slobodoumne partije, čiji je predsednik takođe postao. Iste godine imenovan je za kraljevskog javnog beležnika u Starom Bečeju od strane ministra pravde. Bio je jedan od osnivača Segedinske komore kraljevskih javnih beležnika. Pored profesionalnog rada, aktivno je učestvovao i u društvenom životu Bečeja.
Tokom Rusko-turskog rata 1877–1878 bio je organizator i govornik na humanitarnom balu za pomoć ranjenim Turcima. Godine 1882. kralj ga je imenovao za velikog župana slobodnog kraljevskog grada Novog Sada. Godinu dana kasnije preminuo mu je sin Šandor od šarlaha. Na početku mandata župana učestvovao je u određivanju sela za naseljavanje bukovinskih Sekelja u Banatu. Od 1887. do 1889. g. uporedo je bio i privremeni veliki župan grada Baje. Godine 1888. izabran je za prvog počasnog građanina Starog Bečeja
Sportski i kulturni mecena
Slobodno vreme voleo je da provodi u Tatrama, ali mu je omiljeno letovalište bio Palić, gde je početkom 1880-ih sagradio vilu. Poznat je bio i kao mecena sportskih događaja – nagrade na atletskim takmičenjima na Paliću lično je uručivao pobednicima. Bio je član županijskog odbora po virilnom pravu, posedovao zemljište kod Martonoša i Bečeja, a u Novom Sadu imao je palatu u današnjem Trgu mladenaca, gde je danas Matičarsko zdanje. Bio je član Likovnog društva, Mađarskog geografskog društva i Mađarskog istorijskog društva.
Kao novosadski veliki župan bio je pokrovitelj poljoprivrednih, hortikulturnih i pčelarskih izložbi. Njegova supruga Klara organizovala je humanitarne događaje kroz udruženje „Dobro srce“, na kojima su učestvovala i ženska društva Srpkinja, Mađarica, Nemica i Jevrejki. Učestvovao je i u zaštiti od poplava, a kralj ga je ovlastio i kao poverenika Tiskodunavskog društva za održavanje nasipa i kao kraljevskog poverenika na Srpskim narodno-crkvenim saborima u Karlovačkoj mitropoliji.
Uživao je poverenje i srpskog naroda i srpskog kralja. On je Jakovu Ignjatoviću, piscu i uredniku „Letopisa Matice srpske“, uručio orden Svetog Save. Godine 1889. kralj Milan Obrenović odlikovao ga je Takovskim ordenom srednjeg krsta za njegov rad na poboljšanju odnosa između Srba i Mađara.
Bračni par i obnova spomenika
Preminuo je 20. aprila 1889. godine u Novom Sadu. Sahranjen je na Rimokatoličkom groblju u Novom Sadu, a na sahrani je prisustvovalo toliko ljudi da su ispunili i crkvu i gradski trg. Nekrolozi su isticali da je njegovom smrću najviše izgubio Novi Sad, koji je „za sedam godina njegovog upravljanja nadoknadio decenije propuštenog razvoja“.
O Feliksovoj ženi, Klari Majoroš ud. Parčetić nismo našli puno podataka, osim onoga što piše na samom nadgrobniku. Klara je bila nosilac najvišeg odlikovanja Svete Stolice, koje se dodeljuje laicima i sveštenicima za istrajnost u službi i vernosti Rimokatoličkoj crkvi – zlatnog krsta Pro Ecclesia et Pontifice (lat. „Za Crkvu i Papu). Živela je 73 godine, a preminula je 25. juna 1907.
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Novog Sada je 2020. godine obnovio je njihov nadgrobni spomenik.
Autor
